Η άνοιξη έρχεται φορτωμένη με βιβλία. Μυθιστορήματα ξένης και ελληνικής λογοτεχνίας, αστυνομικά, νουάρ πολιτικά θρίλερ, διηγήματα, κλασικά αριστουργήματα, δοκίμια... Ό,τι πρέπει για να ξεχνιόμαστε όταν τα πράγματα ζορίζουν.
Όπως και πέρυσι, έτσι και φέτος, συγκεντρώνω εδώ σ' αυτή τη λίστα (πεθαίνω για λίστες, σαν εκείνο τον τύπο στο «Ηigh Fidelity» του Νικ Χόρνμπι) τα βιβλία που θα κυκλοφορήσουν τους επόμενους μήνες και -κατά τη γνώμη μου- θα είναι τα πιο σημαντικά εκδοτικά γεγονότα του 2012.

  1. Ο μεγάλος Γκάτσμπυ – F. Scott Fitzgerald (εκδόσεις Άγρα)
    Η χρονιά ανήκει δικαιωματικά στον Φιτζέραλντ. Tο 2012 είναι φτιαγμένο από τα υλικά του δικού του κόσμου: η παρακμή, η νέα χαμένη γενιά, η οικονομική κρίση και η αναγέννηση της τζαζ. Φέτος μάλιστα το πιο διάσημο έργο του θα το απολαύσουμε και στη μεγάλη οθόνη. Τον Γκάτσμπυ θα υποδυθεί ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο (περισσότερες πληροφορίες για την ταινία εδώ). Επίσης οι εκδόσεις Άγρα θα κυκλοφορήσουν τη θρυλική νουβέλα του (αγαπημένου μου) συγγραφέα σε μετάφραση του Άρη Μπερλή. Θέλω ξανά να απολαύσω αυτόν τον έρωτα για τη Νταίζη, τους χορούς, τα κοκτέιλ στους γαλάζιους κήπους, τις σκηνές στο σαλόνι της θρυλικής έπαυλης με τις floral κουρτίνες που ανεμίζουν στο ανοιξιάτικο αεράκι. Κάθε νέα μετάφραση του βιβλίου είναι για μένα μια ευκαιρία να ταξιδέψω ξανά και ξανά στο μαγικό κόσμο μιας εποχής που αγαπώ. 
  1. Ο λυτρωτής / Κυνηγοί κεφαλών - Jo Nesbo (εκδόσεις Μεταίχμιο)
    Το «Νέμεσις» του Τζο Νέσμπο (από τον ίδιο εκδοτικό οίκο) ήταν η μεγάλη απόλαυση της περασμένης χρονιάς. Ένα καλογραμμένο μυθιστόρημα με καταιγιστικό ρυθμό. Ο Νορβηγός μετρ της αστυνομικής λογοτεχνίας έχει ένα πολύ ιδιαίτερο στυλ γραφής. Οι περιγραφές του έχουν μία πατίνα που κάνει πιο σοφιστικέ τις ζόρικες περιπέτειες του ντετέκτιβ Χάρι Χόλε στην παγωμένη Νορβηγία.
    Στον «Λυτρωτή» που θα κυκλοφορήσει το Μάρτιο ο Χάρι Χόλε καλείται να λύσει το γρίφο μιας -κατά λάθος- δολοφονίας ενός ένστολου στο Χριστουγεννιάτικο ρεβεγιόν του Στρατού Σωτηρίας. Ενώ στο «Κυνηγοί κεφαλών» που θα βγει το Μάιο, βιβλίο που δεν ανήκει στη σειρά με τις περιπέτειες του Χόλε, ήρωας είναι ο Ρότζερ: Ένας κυνηγός επιχειρηματικών ταλέντων, ο οποίος ζει διπλή ζωή. Το πρωί είναι καθωσπρέπει γιάπης, παντρεμένος με μια όμορφη ιδιοκτήτρια γκαλερί και το βράδυ οργανώνει ληστείες πανάκριβων έργων τέχνης. Η περιπέτεια έχει μεταφερθεί στον κινηματογράφο από το Νορβηγό σκηνοθέτη Μόρτεν Τίλντουμ και την εταιρεία παραγωγής που γύρισε τη σουηδική εκδοχή του Κοριτσιού με το Τατουάζ. Η Odeon έχει προγραμματίσει την προβολή της ταινίας για το καλοκαίρι του 2012, ενώ οι σινεφίλ έχουν ήδη πάρει μια γεύση από τις Νύχτες Πρεμιέρας το Σεπτέμβριο του 2011.
  1. Το φυλαχτό - Roberto Bolaño (εκδόσεις Άγρα)
    Κάθε βιβλίο του Μπολάνιο είναι από μόνο του σημαντικό γεγονός. Στο τέλος του 2011 οι εκδόσεις Άγρα κυκλοφόρησαν το κύκνειο άσμα του Χιλιανού συγγραφέα, το «2066». Ένα απαιτητικό έργο 1166 σελίδων, του οποίου η έκδοση σε τόσο δύσκολες εποχές αποτελεί τεράστιο  τόλμημα. Δυστυχώς η τιμή του βιβλίου (37 ευρώ) είναι πλέον απαγορευτική για αρκετούς ανθρώπους, ωστόσο δικαιωματικά ήταν το βιβλίο της χρονιάς. Φέτος οι ίδιες εκδόσεις έχουν προγραμματίσει να βγάλουν τη νουβέλα «Το φυλαχτό». Πρόκειται για την ιστορία της Οξίλιο Λακατούρ, μιας ποιήτριας που βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα, όταν τα τανκς εισέβαλαν στο Πανεπιστήμιο της πόλης του Μεξικού στις 18 Σεπτεμβρίου του 1968. Μια πολύ ωραία παρουσίαση του βιβλίου θα διαβάσετε εδώ.
  1. Η σιωπή του νερού - José Saramago (εκδόσεις Καστανιώτη)
    Ο Ζοζέ Σαραμάγκου είναι ένας συγγραφέας που με έχει βασανίσει πολύ. Με τον τρόπο του Κάφκα: τα βιβλία του έχουν γίνει πολλές φορές το τσεκούρι που έχει θρυμματίσει την παγωμένη θάλασσα μέσα μου. Το αλληγορικό «Περί Τυφλότητας» θεωρώ πως επάξια κατατάσσεται πλάι στο «1984» του Όργουελ. Ένα βιβλίο για την τύφλωση του κόσμου που σου ανοίγει τα μάτια. Ένα δυστοπικό μυθιστόρημα που σε θυμώνει βαθιά για την αγριότητα των ανθρώπων, αλλά που στο τέλος σε λυτρώνει αφήνοντας το φως να διαλύσει το σκοτάδι. Όταν ο Σαραμάγκου έφυγε από τη ζωή τον Ιούνιο του 2010, λυπήθηκα πολύ. Χαίρομαι που οι εκδόσεις Καστανιώτη κρατούν το έργο του ζωντανό. Φέτος, μετά το «Χρονικό του μοναστηριού» που κυκλοφόρησε τον περασμένο Δεκέμβριο, θα εκδώσουν τη μικρή ιστορία «Η σιωπή του νερού» -με εικονογράφηση του Μανουέλ Εστράδα- που πρωτοκυκλοφόρησε στην Πορτογαλία το 1997. Πρόκειται για την αναζήτηση ενός νησιού που δεν έχει ακόμα ανακαλυφθεί. Ένα ταξίδι στη θάλασσα που είχε αρχίσει πολύ πριν η βάρκα του ήρωα ριχτεί στο νερό.
  1. Η εντιμότατη εταιρεία – Dominique Manotti & DOA (εκδόσεις Πόλις)
    Οι εκδόσεις Πόλις στο νουάρ πολιτικό μυθιστόρημα δεν πιάνονται. Μετά τις εκπληκτικές τριλογίες του Μωρίς Αττιά και του Ζαν-Κλωντ Ιζζό, την παλαιότερη «Τελευταία παγίδα» του Ζαν-Μπερνάρ Πουί, και τα περσινά μυθιστορήματα «Φόνος στο Κιμπούτς» της Μπάτυα Γκουρ και «Μαύρος ουρανός, Μαύρη θάλασσα» του Ιζζέτ Τζελάσιν, φέτος επιστρέφουν με την «Εντιμότατη εταιρεία». Πρόκειται για μία αστυνομική ιστορία με φόντο το τελευταίο δεκαπενθήμερο μιας σημαντικής προεκλογικής αναμέτρησης στη Γαλλία. Το βιβλίο που είναι γραμμένο από δύο συγγραφείς νουάρ μυθιστορημάτων, την αριστερή ιστορικό και συνδικαλίστρια Ντομινίκ Μανοτί και τον δεξιό DOA, ακολουθεί τις υπόγειες συνωμοσίες πίσω από την πολιτική. Χάκερ, παρακρατικές ομάδες, οικολόγοι, μυστικές υπηρεσίες μπλέκονται σε «ένα άψογο μυθιστόρημα», σύμφωνα με τη Le Monde, «για τις αιμομικτικές σχέσεις ανάμεσα στην εξουσία και τις μεγάλες επιχειρήσεις».
  1. The Imperfectionists - Tom Rachman (εκδόσεις Κέδρος)
    Αυτό θα το διαβάσω για δύο λόγους: Α. Γιατί έχουν γράψει τα καλύτερα για το νεαρό (πρωτοεμφανιζόμενο) συγγραφέα στους New York Times αλλά και στο blog βιβλίου του New Yorker (όπου του πήραν και συνέντευξη ηλεκτρονικά). Β. Γιατί δουλεύοντας στα μίντια με ενδιαφέρει πολύ μια ιστορία με τρελούς, ιδιόρρυθμους και αγχωτικούς υπαλλήλους σε μια αγγλόφωνη εφημερίδα στη Ρώμη που τη σαρώνει η οικονομική κρίση (όπως άλλωστε και όλα τα ΜΜΕ). Πρόκειται για ένα σπονδυλωτό μυθιστόρημα από μικρές ιστορίες όσων εργάζονται εκεί: «Από το δημοσιογράφο που συντάσσει τη στήλη με τις νεκρολογίες και ο οποίος προσπαθεί με κάθε ευκαιρία να λουφάρει, και τον νεαρό ελεύθερο ρεπόρτερ που δεν μπορεί να ξεφύγει από τη σκιά του εγωκεντρικού συναδέλφου του, που εργάζεται ως πολεμικός ανταποκριτής, έως τον εκδότη της εφημερίδας που μοιάζει να τον απασχολούν πολύ περισσότερο τα τερτίπια του σκύλου του, Σοπενάουερ, παρά η κρίση που μαστίζει τον Τύπο και δυσκολεύει την επιβίωση των Έντυπων Μέσων και φυσικά και της εφημερίδας του. Για τους εργαζόμενους της εφημερίδας, τα αληθινά πρωτοσέλιδα είναι οι προσωπικές τους ζωές. Και καθώς το κλίμα του τρόμου και της παράνοιας συνεχίζει να απλώνεται και να σκεπάζει κάθε διάσταση της σύγχρονης πραγματικότητας, οι ήρωες του βιβλίου αγωνίζονται να αντισταθούν στις προσωπικές και στις επαγγελματικές πιέσεις που απειλούν να καταστρέψουν τα όνειρα και τις φιλοδοξίες τους». 
  1. Η ωραία της ημέρας – Joseph Kessel (εκδόσεις Μεταίχμιο)
    Η Κατρίν Ντενέβ, στην ομότιτλη ταινία του Μπουνιουέλ, είναι η πεμπτουσία του φετιχισμού. Αξέχαστη! Η εικόνα μου έχει μείνει: Μια πόρνη πολυτελείας που κατεβαίνει τα σκαλιά της πολυκατοικίας βιαστικά, βάζει τα γυαλιά ηλίου και λίγο πριν ανοίξει την πόρτα ξαναγίνεται μια καθωσπρέπει κυρία που βαδίζει φορώντας την κομψή καμπαρντίνα της στους δρόμους του Παρισιού. Με τη ζώνη στη μέση σφιχτοδεμένη, να κρύβει τις αμαρτίες.
    Το Μάιο έμαθα θα κυκλοφορήσει το μυθιστόρημα στο οποίο βασίστηκε το φιλμ. Ο Ζοζέφ Κασέλ αφηγείται την κάθοδο της Σεβερίν Σεριζί στον σκοτεινό κόσμο της επιθυμίας. Ο προβληματικός γάμος της, τα παιδικά της χρόνια που τη σημάδεψαν και την καθόρισαν σεξουαλικά, οι μαζοχιστικές φαντασιώσεις της: όλα όσα την οδήγησαν να εκπορνευθεί με το ψευδώνυμο Ωραία της Ημέρας. Και μόνο για τη Ντενέβ θα το περιμένω με ανυπομονησία.
  1. Ημερολόγιο πένθους – Roland Barthes (εκδόσεις Πατάκη)
    Ο Ρολάν Μπαρτ είναι μεγάλος δάσκαλος. Τα «Αποσπάσματα του Ερωτικού Λόγου», η σημειολογική καταγραφή της κοινοτοπίας των ερωτευμένων, υπήρξε για εμένα μεγάλο (αν όχι το μεγαλύτερο) σχολείο. Στις σελίδες αυτού του βιβλίου, ανακάλυψα με τρόμο ότι κατά βάθος, ερωτεύομαι σημαίνει ταξιδεύω στη χώρα της κοινοτοπίας, σε έναν κόσμο όπου όλες οι λέξεις έχουν το ίδιο νόημα, την ίδια κι απαράλλαχτη σημασία για κάθε ερωτευμένο. Εκεί όπου η προσωπικότητα εκμηδενίζεται μπροστά στη γητειά ενός άλλου ανθρώπου ή μιας εικόνας του που εμείς έχουμε χτίσει γι' αυτόν βασιζόμενοι στις πιο ασυνείδητες επιθυμίες μας. Φέτος, έμαθα ότι θα κυκλοφορήσει σε μετάφραση της Κατερίνας Σχινά το «Ημερολόγιο Πένθους». Πρόκειται ακριβώς γι' αυτό που λέει ο τίτλος: μία σειρά από κείμενα γραμμένα σε καρτέλες, με μολύβι ή μελάνι. Ο Μπαρτ καταγράφει σε αυτό το ημερολόγιο από την επομένη του θανάτου της μητέρας του, στις 25 Οκτωβρίου του 1977, τη ζωή του μετά την απώλεια. Για την ιστορία να αναφέρω ότι ο Γάλλος διανοητής πέθανε τρία χρόνια μετά, στις 25 Μαρτίου του 1980 σε ηλικία 64 ετών, εξαιτίας ενός αυτοκινητιστικού ατυχήματος που είχε επιστρέφοντας σπίτι του μετά από ένα γεύμα με τον Φρανσουά Μιτεράν.

  2. O άνθρωπος από το Πεκίνο - Henning Mankell (εκδόσεις Ψυχογιός)
    Τα βιβλία του Σουηδού Χένινγκ Μάνκελ είναι γρήγορα, γεμάτα ανατροπές και βία: Φτιαγμένα από τα ιδανικά υλικά, δηλαδή, που θα έκαναν έναν λάτρη της αστυνομικής λογοτεχνίας να τον αγαπήσει. Στο νέο βιβλίο που μεταφράζουν οι εκδόσεις Ψυχογιός στα ελληνικά (θα κυκλοφορήσει τέλη Μαρτίου) θα παρακολουθήσουμε τις έρευνες για μια σειρά δολοφονιών σ' ένα μικρό χωριό στη βόρεια Σουηδία. Με μοναδικό στοιχείο μια κόκκινη κορδέλα, η δικαστής Μπιργκίτα Ρόσλιν, χωρίς τη βοήθεια της αστυνομίας που την αγνοεί, θα ξεσκεπάσει μια συνωμοσία η οποία φτάνει σε πολύ υψηλά κλιμάκια της εξουσίας και συνδέεται με τις πιο σκοτεινές στιγμές στην ιστορία.
  1. Φαρενάιτ 451 - Ray Bradbury (εκδόσεις Άγρα)
    Το έχω σε κόμικ. Το έχω δει σε ταινία και στους χειρότερους εφιάλτες μου. Δεν το έχω διαβάσει όμως ποτέ. Θα περιμένω να το βγάλουν φέτος οι εκδόσεις Άγρα σε μετάφραση Βασιλη Δουβίτσα. Το «Φάρενάιτ 451» είναι ο τρόμος κάθε βιβλιόφιλου: Σε μια (φρικτή) κοινωνία του μέλλοντος τα βιβλία είναι απαγορευμένα, όποιος διαβάζει διώκεται, οι βιβλιοθήκες είναι εστίες κακού. Οι πυροσβέστες κυκλοφορούν, αναζητώντας κρυμμένα βιβλία για να τα κάψουν. Στόχος τους είναι να εξαφανίσουν και το τελευταίο βιβλίο σε όλο τον κόσμο. Mέχρι που ένας από αυτούς, ο Μόνταγκ, περνάει στο αντίθετο στρατόπεδο...
  1. Ο γάμος από έρωτα έχει αποτύχει; - Pascal Bruckner (εκδόσεις Πατάκη)
    Εκτός από το μυθιστόρημα «Τα μαύρα φεγγάρια του έρωτα» ή το «Μέγαρο των χαστουκιών» ο Πασκάλ Μπρυκνέρ έχει γράψει και εκπληκτικά δοκίμια όπως «Ο πειρασμός της αθωότητας», όλα από τις εκδόσεις Αστάρτη. Σύντομα, όμως, το νέο του δοκίμιο για το γάμο, θα κυκλοφορήσει από τον Πατάκη. Σ' αυτό ο Γάλλος συγγραφέας διερευνά το πως ένας θεσμός (που στηρίζεται στις ελεύθερες επιλογές του καθένα) καταλήγει συχνά πηγή δυστυχίας. Τι συμβαίνει και ο γάμος, εδώ και σαράντα χρόνια, χάνει διαρκώς το κύρος του; Γιατί τα διαζύγια πολλαπλασιάζονται; Και γιατί ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν να δημιουργήσουν μονογονεϊκές οικογένειες;
    Αν δεν το είχε γράψει ο Μπρυκνέρ, από άποψη θέματος, ούτε που θα το ξεφύλλιζα έστω για ένα λεπτό. Ο γάμος δεν με αφορά καθόλου, παρόλα αυτά θα το διαβάσω γιατί μου αρέσει πολύ ο τρόπος που ο συγγραφέας προσεγγίζει πάντα και ερμηνεύει τα θέματα της ζωής μας. Η μετάφραση είναι της Σώτης Τριανταφύλλου.
  1. Barrel Fever - David Sedaris (εκδόσεις Μελάνι)
    Ο Ντέιβιντ Σεντάρις με έχει κάνει πολλές φορές να κλάψω. Από τα γέλια. Ο τύπος έχει μετατρέψει τις εμμονές του σε διηγήματα και έχει καταγράψει τα πιο οικογενειακά (και όχι μόνο) γεγονότα με χιούμορ που σκοτώνει. Όλα αληθινές εμπειρίες (εκτός από τις ιστορίες στο βιβλίο«Σκίουρος ζητεί βερβερίτσα» όπου οι ήρωες είναι ζώα). Τα αδέρφια του, οι γονείς του, οι φίλοι του, ο σύντροφός του (ακόμα και η μητέρα του τελευταίου) έχουν δει τις ζωές τους να βγαίνουν στο σφυρί. Όχι πάντα με τον πιο κολακευτικό τρόπο γι' αυτούς (αλλά για εμάς που το διαβάζουμε είναι σκέτη απόλαυση).
    Η συλλογή διηγημάτων που θα κυκλοφορήσει από τις πολύ καλές εκδόσεις Μελάνι, είναι το πρώτο βιβλίο με μικρές ιστορίες που έγραψε ο συγγραφέας. Τη μετάφραση έχει κάνει η Μυρσίνη Γκανά.
ΣΙΓΑ ΜΗΝ ΤΑ ΧΑΣΩ: 10 νέες αφίξεις ακόμα...
  • Οι σκοτεινοί μου τόποι - James Ellroy (εκδόσεις Άγρα): Με αυτοβιογραφικά κείμενα που ρίχνουν φως στα βιώματα, τις εμπειρίες και ελπίζω όχι στις -συντηρητικές, φασιστικές και ρατσιστικές- απόψεις του μεγαλύτερου κατά τη γνώμη μου εν ζωή Αμερικανού συγγραφέα.
  • Υπέροχοι απόκληροι – Leonard Cohen (εκδόσεις Κέδρος): Γραμμένο τη δεκαετία του '60 στην Ύδρα, το βιβλίο του Κοέν θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά έργα της καναδικής λογοτεχνίας.
  • Η ιστορία ενός εγκλήματος: Ανάμεσα στη νοσταλγία του καλοκαιριού και στο ψύχος του χειμώνα –Leif G. W. Persson (εκδόσεις Ψυχογιός): To πρώτο μέρος μιας αστυνομικής τριλογίας που καταγράφει όλο το ζοφερό σκηνικό που οδήγησε στη δολοφονία του πρωθυπουργού Ούλοφ Πάλμε το 1986.
  • Αρκετά ως εδώ – Lionel Shriver (εκδόσεις Μεταίχμιο): Μετά το «Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν» η Λάιονελ Σράιβερ επιστρέφει με ένα ακόμα σκληρό και αληθινό βιβλίο. Η (ζόρικη) ιστορία που αφηγείται αφορά ένα γάμο που δοκιμάζεται από μια ανίατη αρρώστια. Το βιβλίο -το οποίο ήταν υποψήφιο για το National Book Award- είναι, σύμφωνα με τις κριτικές, μία γροθιά στο στομάχι. Ένα δυνατό σχόλιο για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στην Αμερική και όλο το δυτικό κόσμο, για την ανασφάλεια ενός πολίτη που έρχεται αντιμέτωπος με το τέρας που λέγεται κράτος και για το πώς όλη μας η ζωή μπορεί να ανατραπεί από τη μια μέρα στην άλλη.
  • H φυγή του κυρίου Μοντ / Οι διακοπές του Μαιγκρέ / Ο θάνατος της Μπελ – Georges Simenon (εκδόσεις Άγρα): Ο αγαπημένος μου Σιμενόν με την (υπέροχη ρετρό) κοσμοπολίτικη ματιά του σε τρία βιβλία με την αισθητική Άγρα. (Μπριγιαντίνη στα μαλλιά, μαύρο κοστούμι και παλιές γραφομηχανές! Θα κάνω πάρτι).
  • Ο θάνατος των ανθρώπων – Δημήτρης Σωτάκης (εκδόσεις Κέδρος): To έκτο μυθιστόρημα ενός συγγραφέα που προσθέτει κάτι εντελώς καινούριο στην ελληνική λογοτεχνία. Mία αλληγορία για την κρίση που βιώνουμε σαν αρρώστια και σαν κατάρα. Στο βιβλίο παρακολουθούμε την αγωνιώδη προσπάθεια των κατοίκων ενός -μέχρι χθες ήσυχου- χωριού, το οποίο χτυπήθηκε ξαφνικά από μια ανεξήγητη κατάρα, να επιβιώσουν μέσα στον παραλογισμό.
  • Ο καλλιτέχνης και η εποχή του – Albert Camus (εκδόσεις Καστανιώτη): Τα κείμενα και οι ομιλίες του νομπελίστα συγγραφέα στη Σουηδία, τη χρονιά που πήρε το βραβείο, ενώ ακόμα η πατρίδα του η Αλγερία βρισκόταν ακόμα στο μάτι του κυκλώνα, τραυματισμένη βαθιά από τη βία του πολέμου.
  • Οικογενειακά μυστικά - Camilla Läckberg (εκδόσεις Μεταίχμιο): Η Σουηδή Αγκάθα Κρίστι, όπως την αποκαλούν, επιστρέφει σύντομα στα ελληνικά (μετά την «Παγωμένη Πριγκίπισσα» και τον «Ιεροκήρυκα» που ξεχώρισαν πέρυσι) με νέο μυθιστόρημα. Ηρωίδα είναι πάλι η συγγραφέας Έρικα, η οποία μαζί με τον ντετέκτιβ Πάτρικ Χέντστρεμ, προσπαθούν να λύσουν το γρίφο της δολοφονίας ενός μικρού κοριτσιού που βρέθηκε πνιγμένο στο γραφικό ψαροχώρι Φιελμπάκα.